สิวขึ้นคอ ทำไงดี: สาเหตุ วิธีรักษา และวิธีป้องกันสิวเห่อขึ้นคอ

หมอเชื่อว่า อาการสิวขึ้นคอ น่าจะเป็นปัญหาที่ใครหลาย ๆ คน เจอมาตั้งแต่ช่วงวัยรุ่นถึงวัยทำงานค่ะ สิวขึ้นคอนอกจากจะเจ็บ แดง น่ารำคาญแล้ว บางครั้งยังทิ้งแผลเป็นไว้ให้ลำคอของเราไม่เรียบเนียนอีกด้วย แล้วเคยสงสัยกันไหมคะว่า สิวขึ้นคอเกิดจากอะไร ขึ้นที่หน้าแล้วทำไมต้องขึ้นที่คออีก แล้วเราจะมีวิธีการจัดการกับอาการสิวขึ้นคอได้อย่างไร มาหาคำตอบได้ในบทความนี้ค่ะ

สรุปสาระสำคัญ

• สิวขึ้นคอ เกิดจากการอุดตันและอักเสบของรูขุมขน เหมือนกันสิวบริเวณใบหน้า
• สิวที่ขึ้นคอ มีทั้ง สิวอักเสบ สิวอุดตัน สิวเสี้ยน สิวผด และ สิวเชื้อราหรือสิวยีสต์
• ปัจจัยที่ทำให้สิวขึ้นคอมีอยู่หลายประการ เช่น การไม่รักษาความสะอาด อากาศร้อน ฮอร์โมน ความเครียด ผลิตภัณฑ์บำรุงเส้นผม และเครื่องประดับที่ทำให้เกิดการระคายเคืองของผิวที่คอ

สิวที่คอ เกิดจากอะไร

‍

สิวที่คอเกิดจากการอุดตันของรูขุมขนด้วยไขมัน สิ่งสกปรก เซลล์ผิวที่ตายแล้ว และการสะสมของแบคทีเรีย P.acnes ซึ่งนำไปสู่การอักเสบของผิวหนังค่ะ หรือก็คือ หลักการเดียวกันกับการเกิดสิวบนใบหน้าเลยค่ะ ซึ่งปัจจัยที่ทำให้เกิดสิวขึ้นคอก็คล้ายกับการเกิดสิวบนใบหน้าด้วย แต่อาจจะมีข้อแตกต่างเล็กน้อยค่ะ

ปัจจัยที่ทำให้สิวขึ้นคอ

คราบเหงื่อไคล สิ่งสกปรก และการอาบน้ำไม่สะอาด

ปัจจัยเรื่องความสกปรกถือเป็นตัวการสำคัญของการเกิดสิวที่คอค่ะ ซึ่งบริเวณลำคอส่วนที่หลาย ๆ คนอาจจะละเลยระหว่างอาบน้ำ หรือคนที่ชอบแต่งหน้าก็อาจจะลืมเช็ดเครื่องสำอางบริเวณใต้คางและคอ ซึ่งการสะสมของเหงื่อ ขี้ไคล และสิ่งตกค้างต่าง ๆ เหล่านี้จึงนำไปสู่เกิดสิวขึ้นคอค่ะ

สภาพอากาศที่ร้อน

เรารู้กันดีค่ะว่า ประเทศไทยเป็นประเทศที่มีอากาศร้อนชื้น ไปไหนมาไหน ไม่ต้องออกแดดก็เหงื่อไหลไคลย้อยได้ ทำให้เกิดเป็นสิวง่ายค่ะ นอกจากนี้ บริเวณลำคอก็ยังเป็นส่วนของร่างกายที่เหงื่อออกเยอะ โดยเฉพาะกับคนที่มีผมหนาและยาว

การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน

ไม่ว่าจะเป็นสิวขึ้นคอ ขึ้นหน้า หรือขึ้นหลัง ปัจจัยเรื่องฮอร์โมนย่อมมีความเกี่ยวข้องทั้งนั้นค่ะ โดยสาว ๆ ที่มีรอบเดือนจะรู้ดีว่า สิวมักจะมาใกล้กับช่วงประจำเดือน มักจะขึ้นตามกรอบหน้าหรือคอ และยังสามารถทิ้งรอยสิวไว้กวนใจเราหากรักษาไม่ถูกวิธีค่ะ

ความเครียด พักผ่อนไม่เพียงพอ

ความเครียดทางด้านร่างกายและจิตใจนำไปสู่ระดับฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ที่สูงค่ะ ซึ่งคอร์ติซอลมีผลทำให้ภูมิคุ้มกันของร่างกายต่ำลง ทำให้ผิวเกิดการอักเสบได้ง่ายและเปิดช่องให้แบคทีเรีย P.acnes เติบโตได้อย่างรวดเร็ว จนนำไปสู่ปัญหาสิวขึ้นคอในที่สุดค่ะ

การใช้ยาบางชนิด

ยาประเภทเช่น ยากลุ่มสเตียรอยด์ (Steroids) มีผลข้างเคียงทำให้เกิดสิวค่ะ โดยพบว่า นักเพาะกายหรือนักกีฬาที่มีการใช้ Anabolic Steroids เพื่อเพิ่มกล้ามเนื้อ มักจะมีอาการสิวขึ้นคอ และแผ่นหลัง ซึ่งสาเหตุก็เป็นเพราะ ยากลุ่มนี้มีผลทำให้ภูมิคุ้มกันของร่างกายต่ำลง ทำให้ผิวอักเสบและเกิดเป็นสิวง่ายค่ะ

นอกจาก Anabolic steroid แล้วก็ยังมียาที่ใช้ในการบรรเทาอาการหอบหืดและอาการแพ้ อย่าง Prednisolone ก็เป็นยากลุ่มสเตียรอยด์ด้วยค่ะ

ผลิตภัณฑ์อาบน้ำ ยาสระผม ครีมนวดผม น้ำมันบำรุงเส้นผม โลชั่นทาผิว

ปัจจัยต่อมาที่ทำให้เกิดสิวขึ้นคอคือ ผลิตภัณฑ์อาบน้ำหรือครีมทาผิวที่เราใช้ค่ะ โดยเฉพาะยาสระผม ครีมนวด และน้ำมันบำรุงเส้นผมที่จะต้องสัมผัสกับลำคอของเราอยู่ประจำ ผลิตภัณฑ์บางตัวอาจจะมีองค์ประกอบที่ระคายเคืองต่อผิวหรือทำให้เกิดการอุดตัน ซึ่งนำไปสู่ปัญหาสิวขึ้นคอได้ค่ะ

เสื้อผ้า สร้อยคอ และเครื่องประดับอื่น ๆ

เสื้อผ้าที่คับบริเวณคอจะทำให้คอระบายเหงื่อได้ไม่ดีซึ่งส่งผลให้เกิดเป็นสิวที่คอได้ และสร้อยคอ สายคล้องมาสก์ หรือสายคล้องแว่น ก็สามารถทำให้สิวขึ้นคอได้เช่นกันค่ะ เนื่องจากสิ่งของเหล่านี้จะเสียดสีกับผิวหนังบริเวณคอของเรา ซึ่งทำให้เกิดการระคายเคือง และเกิดเป็นสิวหรือผื่นคันได้ค่ะ

การใส่แมส

การใส่แมสเป็นเวลานาน หรือใส่ซ้ำๆ อาจทำให้เกิดความอับชื้นหรือสิ่งสกปรกหมักหมมได้ นอกจากนี้ขอบแมสยังกดทับผิวหน้าเป็นเวลานาน ทำให้เกิดสิว หรือผื่นได้

สิวที่คอ มีกี่ประเภท

ประเภทของสิวที่ขึ้นคอ ก็เหมือนกับสิวที่ขนบนใบหน้าค่ะ โดยเราสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ซึ่งก็คือ สิวอักเสบ และ สิวไม่อักเสบหรือสิวอุดตันค่ะ

สิวอักเสบ (Inflammatory acnes)

• สิวตุ่มแดง (Papule) มีลักษณะเป็นตุ่มนูนแดงแข็ง ๆ สัมผัสแล้วรู้สึกเจ็บ
• สิวหัวหนอง (Pustule) มีลักษณะเป็นตุ่มนูนแดง มีหัวหนองสีขาว
• สิวไต (Nodule) มีลักษณะเป็นตุ่มแดงขนาดใหญ่ แข็งเป็นไต ภายในเป็นหนองและเลือด ซึ่งอาจมีหัวเปิดเป็นหนอง (Cystic acne) หรือ อาจเป็นสิวเม็ดใหญ่และมีหนองอยู่ภายใน ที่เรียกกันว่า สิวหัวช้าง (Nodulocystic acne) ซึ่งอักเสบรุนแรง และรักษาให้หายได้ยาก

สิวไม่อักเสบ หรือ สิวอุดตัน (Comedones)

• สิวหัวขาว (Whitehead หรือ Closed comedone) คือสิวอุดตันหัวปิด ตุ่มมักมีขนาดเล็ก สิ่งที่อุดตันอยู่ภายในกลายเป็นแหล่งเติบโตของแบคทีเรีย ซึ่งจะทำให้สิวหัวขาวจะกลายเป็นสิวอักเสบในที่สุดค่ะ 75% ของสิวหัวขาวจะเปลี่ยนไปเป็นสิวอักเสบ ซึ่งรักษาได้ยากกว่าและมักทิ้งรอยแผลเป็นหรือทำให้เกิดหลุมสิวค่ะ
• สิวหัวดำ (Blackhead หรือ Open comedone) คือสิวอุดตันที่มีหัวเปิด ทำให้สิ่งที่อุดตันอยู่ข้างในได้สัมผัสกับอากาศภายนอก และเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชั่น (Oxidation) ส่งผลให้สิ่งอุดตันเหล่านั้นกลายเป็นสีดำ ซึ่งเราก็จะเห็นเป็นหัวสิวสีดำนั่นเองค่ะ

ซึ่งนอกจากสิวอุดตันและสิวอักเสบแล้ว ก็สิวขึ้นคอก็สามารถเป็น สิวเสี้ยน สิวผด และ สิวยีสต์หรือสิวเชื้อราได้เช่นกันค่ะ

สิวเสี้ยน (Filaments)

สิวเสี้ยน (Trichostasis Spinulosa หรือ Filaments) แท้จริงแล้วไม่ใช่สิว แต่เป็นการรวมตัวของเส้นขน เซลล์ผิว ไขมัน เคราติน และสิ่งตกค้างต่าง ๆ ในรูขุมขนค่ะ สิวเสี้ยนจะไม่มีการอักเสบ ติดเชื้อ และไม่อุดตันรูขุมขน แต่อาจมีลักษณะคล้าย ๆ สิวหัวดำ ซึ่งเห็นแล้วกวนตากวนใจเราได้ค่ะ

สิวผด (Mallorca acne)

สิวผด (Acne Aestivalis หรือ Mallorca acne) มีลักษณะเป็นตุ่มนูนขนาดเล็ก ไม่มีหัว ขึ้นเป็นกลุ่มคล้ายผื่น กลไกการเกิดสิวผดนั้นยังไม่แน่ชัด แต่มีข้อสรุปว่า ปัจจัยที่ทำให้เกิดสิวผด ได้แก่ แสงแดด การเปลี่ยนไดเอท และ อากาศหรือสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไปค่ะ

สิวยีสต์ หรือสิวเชื้อรา (Fungal acne)

สิวเชื้อรา หรือที่บางคนเรียกว่าสิวยีสต์ (Malessezia Foliculitis หรือ Fungal acne) เกิดจากเชื้อราชื่อ Malessezia furfur (เดิมเคยใช้ชื่อว่า Pityrosporum ovale) ซึ่งเป็นเชื้อราที่อาศัยอยู่บนผิวหนังของเราเหมือนกับแบคทีเรีย P.acnes สิวเชื้อรามักขึ้นตามไรผมบริเวณคอ คนที่เป็นสิวเชื้อรามักจะประสบปัญหารังแคไปด้วย เนื่องจากเชื้อที่ทำให้เป็นรังแคก็คือเชื้อรา M. furfur ตัวนี้เองค่ะ

สิ่งที่ไม่ควรทำเมื่อสิวขึ้นคอ

เราสามารถสรุปได้ว่า สิวที่ขึ้นคอ มีทั้งสิวอักเสบ สิวอุดตัน สิวหัวช้าง สิวผด และสิวเชื้อราค่ะ ก่อนเรียนรู้วิธีรักษา เรามาดูสิ่งที่ควรไม่ทำเมื่อเป็นสิวขึ้นคอกันก่อนค่ะ

ไม่แกะ บีบ หรือ กดสิวเอง

หมอย้ำเสมอค่ะว่า การแกะสิว หรือบีบสิว จะยิ่งทำให้สิวเกิดการอักเสบรุนแรง และอาจส่งผลให้เป็นสิวมากขึ้น ที่สำคัญยัง การบีบสิวยังเป็นการทำร้ายผิวและจะทิ้งให้เกิดรอยแผลเป็น ฉะนั้นไม่ว่าจะเป็นสิวอักเสบ อุดตัน เม็ดเล็ก หรือเม็ดใหญ่ ก็ไม่ควรบีบหรือแกะค่ะ

หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ที่จะทำให้เกิดการระคายเคือง และการสครับผิวที่คอ

ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์หรือน้ำหอม และการสครับผิวในช่องที่มีสิวขึ้นคอ สร้างความเกิดการระคายเคืองให้กับผิว ซึ่งอาจทำให้สิวที่คอมีอาการแย่ลงค่ะ

หลีกเลี่ยงการใช้น้ำมันบำรุงเส้นผม

ช่วงที่เป็นสิวขึ้นคอ หมอขอแนะนำให้หยุดใช้ผลิตภัณฑ์จำพวก Hair Oil ไปก่อนค่ะ เนื่องจากผลิตภัณฑ์จากเส้นผมอาจจะตกค้างอยู่บนลำคอ และทำให้เกิดการระคายเคืองและอุดตันรูขุมขนมากขึ้นค่ะ

หลีกเลี่ยงการใส่เครื่องประดับ หรือ เสื้อผ้าที่คับ

ช่วงที่สิวขึ้นคอ แนะนำให้เลือกใส่เสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดี ไม่คับจนเกินไป และหลีกเลี่ยงการใส่เครื่องประดับที่คอ เพื่อลดการเสียดสีของผิวหนังบริเวณคอค่ะ

สิวขึ้นคอ รักษาอย่างไรให้หายขาด ไม่ทิ้งรอยสิว

ในปัจจุบัน มีวิธีรักษาสิวอยู่มากมาย ทั้งแบบที่ทำได้เองที่บ้าน และแบบมีหัตถการค่ะ โดยวิธีรักษาสิวขึ้นคอมีดังนี้ค่ะ

ใช้แผ่นแปะสิว

สำหรับคนที่มีสิวขึ้นคอแบบไม่รุนแรง สามารถเลือกใช้แผ่นแปะสิวได้ แผ่นแปะสิวมีส่วนผสมหลักเป็น ไฮโดรคอลลอยด์ (hydrocolloid) ซึ่งจะช่วยดูดซับของเหลว ไขมัน และสิ่งสกปรกต่าง ๆ ในสิวทำให้สิวแห้ง และหายไว รวมถึงช่วยป้องกันไม่ให้เราแกะเกาสิวอีกด้วยค่ะ แต่วิธีนี้ก็จะไม่สามารถรักษาสิวขึ้นคอที่เป็นสิวหัวช้าง หรือ สิวที่อักเสบรุนแรงได้ค่ะ

ใช้ยาแต้มรักษาสิว

ยาแต้มสิวส่วนมากจะเป็นยาที่สามารถซื้อได้ over-the-counter หรือซื้อได้แบบไม่ต้องใช้ใบสั่งยา โดยทั่วไปแล้วยาแต้มสิวจะเป็นยาประเภท salicylic acid, benzoyl peroxide หรืออาจจะเป็นยาปฏิชีวนะ (antibiotic) อย่าง clindamycin ค่ะ โดยแต่ละตัวยามีสรรพคุณคร่าว ๆ ดังนี้ค่ะ

• Salicylic acid มีคุณสมบัติในการช่วยผลัดเซลล์ผิวและควบคุมการผลิตน้ำมันจากต่อมไขมันใต้รูขุมขน ช่วยแก้ปัญหาทั้งสิวฮอร์โมนแบบสิวอุดตันและสิวอักเสบ
• Benzoyl Peroxide เป็นตัวยาที่ใช้ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย P.acnes ช่วยรักษาสิวอักเสบและป้องกันการเกิดสิวใหม่
• Clindamycin ออกฤทธิ์ต่อต้านเชื้อแบคทีเรีย P.acnes บนผิวหนัง

แต่อย่างไรก็ดี ก่อนใช้ยา ควรสอบถามวิธีการใช้ที่ถูกต้องจากเภสัชกร และยาบางตัวอาจทำให้ผิวระคายเคือง และลอกเป็นขุยได้ ฉะนั้น ควรมีการบำรุงด้วยมอยเจอร์ไรเซอร์อย่างต่อเนื่องด้วยค่ะ

ใช้ยารักษาสิว

ยาเม็ดที่ใช้เพื่อรักษาสิวขึ้นคอ จะเป็นยาปฏิชีวนะ หรือยาอนุพันธ์วิตามินเอค่ะ

• ยาปฏิชีวนะ เช่น Tetracycline และ Doxycycline ออกฤทธิ์ต่อต้านเชื้อแบคทีเรีย P.acnes บนผิวหนัง มักจะเป็นตัวเลือกแรกที่แพทย์จ่ายให้กับคนที่มีปัญหาสิวค่ะ
• ยาอนุพันธ์วิตามินเอ หรือ Isotretinoin เป็นยาที่ใช้รักษาสิวที่รุนแรง และสิวที่ไม่ดีขึ้นหลังใช้ยาปฏิชีวนะ

ซึ่งทั้งสองตัวนี้เป็นยาที่มีผลข้างเคียงโดยเฉพาะ Isotretinoin เราจึงไม่ควรหาซื้อยาเหล่านี้มาใช้เอง และเลือกที่จะปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะดีกว่าค่ะ

เพิ่มเติม: ยาสำหรับสิวยีสต์หรือสิวเชื้อรา

สิวเชื้อราจะมีการรักษาที่ต่างกับสิวอักเสบธรรมดา เนื่องจากตัวการที่ทำให้เกิดสิวเป็นเชื้อรา ไม่ใช่แบคทีเรียค่ะ เราจึงจำเป็นต้องใช้ยาต้านเชื้อรา (Antifungal drugs) ในการรักษาและป้องกันไม่ให้กลับมาเป็นสิวเชื้อราอีก โดยยาต้านเชื้อราที่ใช้การรักษาสิวจะมี

• ชนิดทา เช่น คีโตโคนาโซล (Ketoconazole)
• ชนิดเม็ด เช่น อิทราโคนาโซล (Itraconazole) หรือฟลูโคนาโซล (Fluconazole) ค่ะ

รักษาสิวด้วยเลเซอร์

เลเซอร์ได้รับข้อบ่งชี้ชัดเจนจาก FDA ว่ามีประสิทธิภาพและปลอดภัยในการรักษาสิวคือ เลเซอร์ AdvaTx หรือ AdvaLight ค่ะ โดยหลักการทำงานของเลเซอร์ในการรักษาสิว คือ พลังงานจากเลเซอร์จะช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย P.acnes ซึ่งเป็นตัวการให้เกิดสิวอักเสบ และช่วยลดการทำงานของต่อมไขมัน (sebaceous gland) ทำให้ผลิตน้ำมันได้น้อยลงค่ะ

AdvaTx เป็นเลเซอร์แบบ Dual-wavelength หรือสองความยาวคลื่น ที่ปล่อยแสงสีเหลืองที่ความยาวคลื่น 589 นาโนเมตรและอินฟราเรดที่ 1319 นาโนเมตร ทำให้นอกจากจะมีประสิทธิภาพในการรักษาสิวแล้ว ยังสามารถแก้ไขปัญหาผิวอีกได้อีกมากมาย เช่น ปานแดง ไฝแดง ฝ้าเลือด แผลเป็นประเภทหลุมสิว รวมไปถึง ริ้วรอยรอบดวงตาและรอบปากด้วยค่ะ

วิธีป้องกันไม่ให้สิวขึ้นคอ

อย่างที่เรารู้กันว่า กันไว้ดีกว่าแก้ ซึ่งวิธีป้องกันไม่ให้สิวขึ้นคอก็สามารถทำได้ง่าย ๆ และยังหลาย ๆ ข้อยังเป็นวิธีที่จะช่วยป้องกันไม่ให้เป็นสิวบริเวณใบหน้า และส่วนอื่น ๆ ของร่างกายด้วยค่ะ

• อาบน้ำชำระล้างร่างกายทุกครั้งที่มีเหงื่อออก
• ไม่ลืมที่จะถูทำความสะอาดบริเวณลำคอ เพื่อชำระล้างสบู่ แชมพู หรือ ครีมนวดให้หมดจด
• ใช้ฟองน้ำขัดตัว ทำความสะอาดบริเวณคอ เพื่อกำจัดสิ่งสกปรก และขี้ไคล
• รักษาความสะอาดของข้าวของเครื่องใช้ เช่น ปลอกหมอนผ้า ปูที่นอน และแปรงแต่งหน้า
• เลือกสวมใส่เสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดี
• เปลี่ยนเสื้อผ้าหลังการออกกำลังกาย เพื่อป้องกันการสะสมของสิ่งสกปรกและแบคทีเรีย
• หลีกเลี่ยงการสวมเครื่องประดับบริเวณคอตลอดเวลา เช่น อาจจะใส่เครื่องประดับเฉพาะเวลาที่ออกจากบ้าน
• เลือกใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวไม่ทำให้เกิดการอุดตันของรูขุมขน (non-comedogenic) และเลือกผลิตภัณฑ์ที่เหมาะกับผิวของตนเอง
• ใส่แมสเท่าที่จำเป็นและควรเปลี่ยนแมสทุกวัน

และหากมีอาการสิวขึ้นคอมีความรุนแรงขึ้น หรือใช้ยาแต้มรักษาแล้วไม่หาย ควรปรึกษาแพทย์ผิวหนังค่ะ

รักษาสิวขึ้นคอที่ EY Clinic

เราสามารถสรุปได้ว่า ปัญหาสิวขึ้นคอเกิดได้จากหลากหลายปัจจัย และสิวที่ขึ้นคอก็เป็นได้หลายประเภท แต่เราก็มีวิธีการรักษาที่มีประสิทธิภาพที่จะช่วยแก้ปัญหาสิวขึ้นคอได้ค่ะ

หากใครยังมีปัญหาสิวขึ้นคอ สามารถแวะเข้ามาปรึกษาหมอได้ที่ EY Clinic ค่ะ 

EY Clinic เป็นคลินิกที่เชี่ยวชาญด้านสิว หลุมสิว และ ชะลอวัย

เพราะเราคือทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่มีประสบการณ์รวมกันมากกว่า 30 ปี นำทีมโดย หมอผึ้ง (พญ.พัจนภา เวชอนุรักษ์) แพทย์ผิวหนังเฉพาะทาง สถาบันโรคผิวหนัง Board of Dermatology and Dermatosurgery และ หมอโบว์ (พญ. พันธลี ชื่นสัมพันธ์) เวชศาสตร์ชะลอวัย American Board of Anti-Aging & Regenerative Medicine แพทยศาสตร์บัณฑิตโรงพยาบาลรามาธิบดียินดี ให้คำปรึกษาและช่วยดูแลให้ผิวของคุณมีสุขภาพดีมากขึ้นค่ะ

‍

แวะเข้ามาพูดคุยกับเราได้ที่ EY Clinic หรือ สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่ @EYClinicTH ค่ะ

รีวิวจากผู้รับบริการจริง